Amalgamat dentystyczny, pomimo że jest już sporadycznie stosowany w zakładach stomatologicznych, nadal jest materiałem problematycznym i wymagającym specjalnego traktowania. Każdy gabinet dentystyczny powinien zadbać o jego prawidłowe przechowywanie oraz utylizację. Dowiedz się w jaki sposób.
Amalgamat i jego szkodliwość
Jest to stop metali, głównie rtęci połączonej ze srebrem, cyną, miedzią, kadmem a niekiedy cynkiem stosowany jako wypełnienie ubytków zęba. Obecnie coraz rzadziej stosowany ze względu na swoje szkodliwe właściwości i nieestetyczny metaliczny wygląd. Na kontakt z oparami tych pierwiastków najbardziej narażeni są sami stomatolodzy podczas rozrabiania i zakładania materiału. Niemniej jednak badania wykazały, że substancja ta jest szkodliwa dla zdrowia i środowiska. Badania przeprowadzone w 2008 roku wykazały, iż rezonans magnetyczny oraz używanie telefonów komórkowych podnoszą stężenie rtęci w ślinie i w moczu u osób posiadających wypełnienia amalgamatowe o ok.25% w stosunku do osób niepoddanych tym czynnikom.
Amalgamat a prawo
Polska w badaniach statystycznych jest liderem wśród państw UE w ilości wytwarzania odpadów zawierających rtęć przez gabinety dentystyczne. Ministerstwo zdrowia wprowadziło unijne przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2019 roku, nakładające obowiązek posiadania separatorów amalgamatu, urządzenia służącego do oddzielania cząsteczek rtęci. Każdy gabinet stomatologiczny, w którym wykonywane są zabiegi ekstrakcji zębów lub ich wypełniania materiałem amalgamatowym powinny zapewnić odpowiednią utylizację oraz recykling tego materiału zawierając umowę z profesjonalną firmą wykonującą te usługi.
Bardzo częstym zjawiskiem jest błędne przekonanie, że zużyte separatory mogą odbierać firmy zajmujące się wywozem odpadów medycznych. Faktem jest jednak, że amalgamat zawiera szkodliwą dla zdrowia rtęć oraz metale ciężkie, w związku z tym jest to odpad niebezpieczny*. Powinien zatem być szczególnie traktowany, a jego odbiór, przewóz i utylizacja powinny być wykonane z zachowaniem wszelkich procedur bezpieczeństwa. Wywóz powinien odbywać się w specjalnie do tego przystosowanych pojazdach przez firmę wyspecjalizowaną do tego konkretnego celu i posiadającą wszelkie uprawnienia. Obecnie jedyną taką firmą w Polsce jest Utylizacja Amalgamatu Sp. z o.o..
Niewłaściwe postępowanie z odpadami zawierającymi amalgamat jest niezwykle szkodliwe dla ludzi i środowiska i jest też surowo karane. Absolutnie nie można na własną rękę pozbywać się tego materiału, wyrzucając go do kosza czy kanalizacji. Zabronione są również praktyki polegające na wysyłaniu kurierem zużytego separatora, za co może grozić nawet więzienie. Jako przykład nieodpowiedzialnego zachowania może posłużyć historia mężczyzny, który nadał przesyłkę z niebezpieczną rtęcią. Za próbę wywozu niebezpiecznej substancji został skazany na dwa lata pozbawienia wolności.
Organy zajmujące się kontrolą wywozu i przechowywania odpadów niebezpiecznych będą sprawdzały w pierwszej kolejności obecność separatorów amalgamatu oraz posiadanie umowy na wywóz i utylizację zużytych separatorów.
Firmy posiadające w sprzedaży separatory amalgamatu często proponują jego utylizację i transport, jednakże nie posiadają one stosownych pozwoleń na transport, magazynowanie czy utylizację i jest to działanie nielegalne. Najlepszym rozwiązaniem jest poproszenie sprzedawcy o okazanie stosownych dokumentów, tak, by nie mieć potem problemów związanych z niedopatrzeniem.
Bardzo ważne jest odpowiednie przechowywanie zużytych produktów amalgamatu dentystycznego i pozbywanie się go w odpowiedni, bezpieczny dla otoczenia sposób. Jedyną firmą posiadającą wszelkie stosowne pozwolenia na wywóz i utylizację separatorów amalgamatu jest Firma Utylizacja Amalgamatu Sp. z o.o. Z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa odbiera, transportuje oraz unieszkodliwia ten groźny dla środowiska materiał.