Wykopy stanowią integralną część prac budowlanych zarówno w zakresie budownictwa mieszkaniowego i instalacji komunikacyjnych, jak i w sferze prac podziemnych. Odwadnianie wykopów jest zazwyczaj przeprowadzane poprzez odpompowywanie wód opadowych napływających do wykopu lub nagromadzonych z powodu zmian poziomu wód gruntowych. Prace melioracyjne związane z odpompowaniem wody jednocześnie modyfikują reżim neutralnych wód w terenie. W praktyce stosuje się kilka typów odwadniania wykopów.
Odwadnianie powierzchniowe
W przypadku odwadniania powierzchniowego wykopów wodę odprowadza się specjalnymi rowami do studni zbiorczych, które są pogłębiane w trakcie robót. Studnie zbiorcze są instalowane poza terenem, na którym prowadzi się prace konstrukcyjne i poza przestrzenią, gdzie znajduje się zagospodarowany teren i są tak projektowane, by ich pojemność mogła pomieścić całość wody z odwadnianego wykopu. Odwodnienia powierzchniowe służą zniwelowaniu spływu powierzchniowego wody, który bardzo często jest przyczyną erozji gruntu. Do odwodnienia wykopów używa się różnych urządzeń, takich jak studnie depresyjne, igłostudnie czy igłofiltry. Wybór urządzenia zależy od jakości gruntu i warunków wodnych terenu, na którym mają być prowadzone prace odwadniające.
Najczęściej stosowanymi urządzeniami do odwadniania wykopów są zestawy igłofiltrowe. Składają się one z pomp i przewodu rurowego, który jest zakończony filtrem. Instaluje się go poniżej poziomu wody gruntowej, a następnie pompa wytwarza podciśnienie, co obniża jej poziom i umożliwia prowadzenie prac. Bardzo popularnymi pompami do odwadniania są przenośne pompy z silnikami wysokoprężnymi o dużej wydajności. Powszechnie stosuje się też specjalistyczne pompy szlamowe, które są stosowane do odwadniania wykopów, gdzie służą do pompowania wody z zawartością piasku. Profesjonaliści często stosują tego typu pompy do odwadniania wykopów podstropowych.
Odwadnianie wykopów głębokich
Charakterystyczną cechą wykopów głębokich jest ich głębokość graniczna, która wynosi 3 m pod poziomem terenu (ppt). Jest to często związane z odwadnianiem wykopów trwałych, których przewidywalny czas wykorzystywania wynosi co najmniej jeden rok. Odwodnienie wykopów tego typu polega na usunięciu wody na głębokości powyżej poziomu lustra wody gruntowej. Odwadnianie tego rodzaju wykopów często łączy się z przeprowadzeniem prac przy budynkach mieszkalnych, wielopoziomowych garażach lub innych obiektach infrastruktury, takich jak tunele i linie telekomunikacyjne. W takim przypadku należy wykopać suchy i głęboki wykop w trakcie prac budowlanych. Dodatkowo należy zabezpieczyć wszystkie budynki, które są usytuowane w pobliżu prac odwadniających. Następnie buduje się bariery zaporowe i instalację wypompowującą wodę. Często konstruuje się szczelną obudowę wykopu i dodatkowo instaluje poziomy ekran przeciwfiltracyjny. Zasięg odwodnienia wykopów w zależności od zastosowanej metody oblicza się na podstawie różnych wzorów. Mogą być to wzory zarówno empiryczne, jak i analityczne. Natomiast rodzaj i parametry urządzeń, które mają być zastosowane do głębokiego odwodnienia określa się na podstawie analizy gruntowo-wodnej podłoża.
Prace związane z odwodnieniem wykopów prowadzone przez niektóre wyspecjalizowane firmy mogą być typu sub-poziomego przy użyciu wszechstronnych jednostek wiertniczych, gdzie otwór jest zasłaniany płaszczem lub techniką otworu teleskopowego. Przy szczególnie skomplikowanych pracach takie specjalistyczne firmy wykonują pionowe studnie o dużej średnicy, pracując z jednostką wiertniczą wewnątrz samej studni i tworząc drenaż promieniowy przeznaczony do odwodnienia wykopów na dużej powierzchni niestabilnej gleby.